Waterloo

Eens van je leven moet je er geweest zijn: Waterloo. Nu dragen zo'n 124 steden over de wereld deze naam, maar ik bedoel het Belgische slagveld. Het dorpje op zo'n 20 minuten ten Zuiden van Brussel brengt ons terug naar 18 juni 1815 toen Napoleon en het Franse leger verslagen werden door een alliantie van Engelsen, Nederlanders,Pruisen en Oostenrijkers. Europa op voorhand, zou je bijna zeggen. Zoals te verwachten is ook het bezoek aan Waterloo flink vercommercialiseerd. Het dorp Waterloo herbergt het hoofdkwartier van Wellington, van waaruit hij de overwinning naar Londen berichtte. Vandaar de naam Slag bij Waterloo. De plaatselijke VVV is direct bereid je een bezoekerspas voor zowel de hoofdkwartieren van Wellington en Napoleon (8 km zuiderlijker) als het slagveld zelf te verschaffen. Dat slagveld (ruim 4 km onder Waterloo)staat bij ons beter bekend als Quatre Bras, althans zo moest ik dat op school leren. Nu wordt het aangeduid als Le Butte de Lion, de leeuwenheuvel, die Koning Willem I liet maken ter ere van zijn zoon, de Prins van Oranje(de latere Koning Willem II). Behalve deze heuvel heeft de toeristen cultus ook een wassenbeeldenmuseum, een geschilderd 360 graden Panorama, een audiovisuele show, een toeristentrein die het slagveld rond rijdt en twee restaurants voortgebracht. Natuurlijk moet je de heuvel beklimmen, het uitzicht is inderdaad fraai en de bronzen leeuw indrukwekkend. Ook het geschilderde panorama (met oorverdovend kanongebulder)is aardig hoewel van niet al te artistieke kwaliteit. Daarvoor kun je beter Panorama Mesdag in Den Haag bezoeken. Het wassenbeeldenmuseum heeft betere tijden gekend. Maar bij al deze gelegenheden wordt de slag uitvoerig uit de doeken gedaan, waarbij ik me nooit zo de prominente rol van de Prins van Oranje gerealiseerd heb. Hij heeft inderdaad in de voorste linies gevochten op cruciale momenten en is daarbij gewond geraakt. Kortom Napoleon vond daar zijn Waterloo, na een veldslag met 300.000 mannen uit 7 landen.
Het slagveld is eigendom van de Waalse overheid,die de exploitatie heeft uitbesteed aan een Franse onderneming. En dat is goed te merken. Want na iedere bezienswaardigheid kun je slechts via de souvenirshop de uitgang vinden. Zo'n winkeltje is vrijwel geheel gevuld met afbeeldingen van Napoleon in allerlei soorten en maten. Ik vond het aan mijn nationaliteit verplicht iets van de Prins van Oranje te kopen, maar helaas. Nergens een conterfeitsel, afbeelding of wat dan ook. Wie heeft er eigenlijk de slag verloren, zo vroeg ik mij vertwijfeld af! Dit lijkt de omgekeerde wereld. Nu is me de bescheidenheid van de Fransen redelijk bekend, maar dit gaat toch wel erg ver. Sterker nog, het lijkt gezien de gedenkstenen en verwijzin gsbordjes wel of de leeuwenheuvel ter ere van Napoleon is opgericht in plaats van een trotse vader, die overigens er verder niet in slaagde de Belgen aan zich te binden. Ook dat is in de verschillende uitstallingen van de slag goed te zien. Het Nederlandse leger wordt via vlaggetjes beschreven als Nederlands/Belgisch leger, en dat terwijl Belgie toen nog helemaal niet bestond!
Het bezoek aan Napoleons laatste hoofdkwartier, 4 km verder deed verder de deur dicht. Uitsluitend Napoleon verheerlijking met een aantal van zijn persoonlijke bezittingen. Het museum heeft zelfs een boomgaard voor "Napoleontische kampeerders", die zich in oude uniformen hijsen en zo een keizerlijke garde vormen.
Maar daar kunnen de Belgen trouwens zelf ook wat van; jaarlijks wordt op 17 en 18 juni de hele slag nagespeeld in historische uniformen. Gedurende de beide zomermaanden is het zelfs ieder weekend raak. Dan zijn er demonstraties van cavalerie, infanterie en kanonschoten door de artillerie.
En de held van Quatre Bras, de Prins van Oranje, die wordt maar zoveel mogelijk vergeten want dat zou de taalstrijd maar weer doen oplaaien. De taalgrens loopt hier slechts enkele kilometers vandaan...